Việt Nam ta từ xưa tới nay theo phong tục thì lễ cúng thôi nôi cho bé có một ý nghĩa vô cùng quan trọng với gia đình và dòng họ. Bên cạnh những lễ vật chuẩn bị cho mâm cúng thì bài văn khấn cúng thôi nôi bé trai, bé gái cũng là một phần rất quan trọng. Bài cúng thôi nôi bé gái và bé trai như thế nào là đúng chuẩn nhất?
Ở bài viết này Đồ Cúng Tâm Linh chúng tôi sẽ chia sẻ bài văn khấn cúng thôi nôi đúng phong tục nhất dành cho các bố mẹ tham khảo cho ngày đầy năm của bé.
Bài văn khấn cúng thôi nôi cho bé gái và bé trai đúng và chuẩn nhất
Bài văn cúng thôi nôi bé trai, bé gái sẽ có thay đổi, tuỳ theo từng vùng miền khác nhau. Thôi nôi là một nét văn hoá truyền thống có từ lâu đời của dân tộc ta, lễ cúng thôi nôi nhằm mang đến may mắn, hạnh phúc cho bé đã tròn 1 tuổi.
Đây cũng là thời điểm vô cùng quan trọng với mỗi đứa trẻ, đánh dấu bé đã có tuổi như mọi người và bỏ chiếc nôi bé nhỏ sang một chiếc giường lớn hơn. Để lễ cúng thôi nôi thêm phần trọn vẹn, các bậc bố mẹ hãy ghi nhớ cách đọc bài cách khấn vái cúng thôi nôi cho bé trai bé gái.
Cách đọc bài cúng thôi nôi bé gái, bé trai như thế nào? Bài văn khấn cúng thôi nôi cho bé cần phải được chuẩn bị kỹ lưỡng. Nếu gia đình nào chưa có kinh nghiệm, tốt nhất nên nhờ ông bà người lớn trong nhà viết bài cúng thôi nôi ra giấy.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát
Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay là ngày ….. tháng ….. năm ……
Vợ chồng con là ……………… sinh được con trai (gái) đặt tên là …………
Chúng con ngụ tại …………
Nay nhân ngày đầy năm chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thần kính cẩn tấu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chín thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên …………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.
Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý.
Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát!
Khấn xong, đợi vái sau 3 tuần hương thì bố hoặc mẹ chấp tay bé lại vái trước án 3 cái rồi đốt giấy và bộ nam đồ để cúng sao cho bé thì tiến hành lễ chọn nghề cho trẻ.
Cha mẹ sẽ bày những món đồ chơi tượng trưng cho các nghề nghiệp để bé chọn, quan niệm dân gian cho rằng, bé bốc trúng đồ vật nào thì sau này bé sẽ làm nghề đó và tính cách của bé cũng theo đó mà hình thành.
Bài văn khấn cúng thôi nôi cho bé rất quan trọng, ảnh hưởng đến khởi đầu cũng như tương lai hạnh phúc sau này, đó là lý do bố mẹ cần chuẩn bị kỹ lưỡng.
Lễ cúng thôi nôi có ý nghĩa như thế nào với bé
Cuối cùng cả gia đình và bạn bè cùng thụ lộc cầu mong cho cháu bé thông minh, mọi điều tốt lành và tặng quà hoặc tiền lì xì của khách mời, của dòng họ bà con cho bé và gia đình nhân dịp là sinh nhật đầu tiên cháu tròn một năm tuổi.
Ý nghĩa thứ nhất: Lễ cúng thôi nôi cầu mong cho bé thông minh, nhận được phát triển với sự che chở, bảo bọc của tiên tổ, các đấng thần linh thổ công phù hộ cho cháu bé chóng lớn, những điều may mắn sẽ đến trên con đường đời. Thể hiện niềm tin của cha mẹ về một tương lai tươi sáng cho những đứa con của mình. Làm lễ cúng thôi nôi cho bé trai cũng là thời gian để ông bà, cha mẹ, hàng xóm, bạn bè… đến chúc mừng và chứng kiến sự phát triển của bé cũng như lưu lại những kỷ niệm, những khoảnh khắc đẹp nhất trong cuộc đời bé và đương nhiên không thể thiếu đượcbài văn khấn cúng thôi nôi theo phong tục Việt Nam.
- Ý nghĩa thứ hai: Lễ thôi nôi là một trong nhiều nghi lễ gắn liền với cuộc đời của mỗi con người, cũng là nét đẹp văn hoá truyền thống của người Việt Nam chúng ta, qua đó không chỉ khẳng định sự hiện hữu của một con người – một thành viên mới trong gia đình, xã hội, mà còn khẳng định vai trò của gia đình và xã hội đối với thành viên mới, một thế hệ mới đang phát triển. Bạn nên nhớ trong ngày trọng đại này không thể thiếu bài cúng thôi nôi.
- Ý nghĩa thứ ba: Đây là lễ cúng thôi nôi mà các bậc phụ huynh mới gửi lời cảm ơn đến 12 Bà Mụ và 3 Đức Ông đã nặn ra hình hài của bé bảo vệ bé để được khoẻ mạnh qua 30 ngày và phù hộ cho cháu bé. Nhân gian tương truyền rằng đứa trẻ mới được sinh ra là do các vị Đại Tiên (Bà Chúa Đầu thai) hay còn gọi là 12 Bà Mụ nặn ra.
Mỗi Mụ Bà sẽ có trách nhiệm nặn ra một bộ phận cho đứa trẻ như mắt, mũi, tay, chân, tóc… xấu hay đẹp cũng là do tay các Bà Mụ nặn ra. Bài văn khấn cúng thôi nôi cho bé trai chính là một phương thức dùng để báo chúng ta báo cáo lên 12 Bà Mụ cùng với 3 Đức Ông.
Mụ bà Trần Tứ Nương, người coi sóc việc sinh nở (chú sanh)
Mụ bà Vạn Tứ Nương, người coi việc thai nghén (chuyển sanh)
Mụ bà Lâm Cửu Nương, người coi việc thụ thai (thủ thai)
Mụ bà Lưu Thất Nương, người nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé
Mụ bà Lâm Nhất Nương, người coi việc chăm sóc bào thai (an thai)
Mụ bà Lý Đại Nương, người coi việc chuyển dạ (chuyển sanh)
Mụ bà Hứa Đại Nương, người coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản)
Mụ bà Cao Tứ Nương, người coi việc ở cữ (dưỡng sanh)
Mụ bà Tăng Ngũ Nương, người coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống)
Mụ bà Mã Ngũ Nương, người coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử)
Mụ bà Trúc Ngũ Nương, người coi việc giữ trẻ (bảo tử)
Mụ bà Nguyễn Tam Nương, người coi việc chứng kiến và giám sát việc sinh đẻ.
Ngoài ra, còn có 3 Đức ông: Thánh sư, Tổ sư và Tiên sư với chức năng truyền dạy nghề nghiệp cho bé trong tương lai (không phải 13 đức thầy).
Từ dân gian xưa, các món lễ vật cho bé trai đều xuất phát từ tấm lòng, lễ vật được sắp xếp đơn giản đẹp mặt nhưng không thể thiếu phần trang trọng. Sắm lễ còn nêu lên sự biểu hiện những mong ước tốt đẹp của thế hệ đi trước dành cho con cháu sau này. Tổng cộng lễ vật gồm 3 mâm chính: cúng 12 Bà Mụ và 3 Đức Ông, cúng các đấng thần linh thổ công và cúng ông táo.
Ý nghĩa thứ 4: Như nghĩa đen của nó, sinh nhật đầu tiên là dịp bé đã đủ lớn để từ bỏ cái nôi, không nằm trong chiếc nôi nhỏ đó nữa mà sẽ chuyển sang nằm giường. Cũng chính vì điều đó mà các bậc cha mẹ cần làm lễ và đọc bài văn khấn cúng thôi nôi cho con của mình.
Những kiến thức cần biết về nghi lễ cúng thôi nôi cho bé
Nghi thức “bắt miếng” cho trẻ:
Nghi thức “bắt miếng” cho trẻ hay còn gọi là nghi thức khai hoa thường được thực hiện sau khi làm lễ cúng thôi nôi cho bé trai xong. Lúc này đứa trẻ được đặt ở giữa bàn, sau đó người cha hoặc mẹ sẽ rót trà và thắp hương để xin phép tổ chức nghi thức khai hoa.
Sau khi xin phép, một tay của, tay kia quơ quơ nhánh hoa xung quanh miệng bé và đọc những lời chúc tốt lành. Đây chính là một phần tất yếu của bài văn khấn cúng thôi nôi cho bé trai.
“Mở miệng ra cho có bông , có hoa,
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến…”
Riêng với bé gái thì cha mẹ sẽ dùng cuống trầu để vẽ lên chân mày cho bé với mong muốn sau này sẽ xinh đẹp dịu dàng như hoa.
Nghi thức chọn nghề cho trẻ:
Đây là một nghi thức khá hay, tốt đẹp và ý nghĩa, thể hiện cầu mong của các bậc làm cha làm mẹ sau khi thực hiện các nghi thức trên, thì bố hoặc mẹ sẽ bày ra mâm những vật dụng như kéo, lược, gương, bút, sổ tay… để bé lựa chọn nghề nghiệp tương lai, vật nào mà bé đã cầm nắm đầu tiên sẽ được dự đoán là nghề nghiệp tương lai sau này của bé.
Tuy nhiên tránh các đồ vật sắc nhọn làm tổn thương cho bé, hoặc không bạn bọc chúng để đảm bảo an toàn cho bé.
Ý nghĩa của từng món trong mâm để cho bé bốc lúc thôi nôi
-
Cây viết: rất có thể trong tương lai nghề nghiệp của bé sẽ gắn liền với công việc viết lách. Khả năng cao bé sẽ trở thành nhà báo, nhà thơ, nhà văn…
-
Quyển sách, vở: đây là món đồ nhiều bậc phụ huynh yêu thích nhất. Bởi sách vở thể hiện tính cách của bé chăm chỉ, ngoan ngoãn.
-
Cây búa: dụng cụ này thường đại diện cho những công việc nặng nhọc. Trong tương lai bé có khả năng sẽ trở thành chủ xưởng gỗ hay quản đốc về lĩnh vực cơ khí…
-
-
Ống nghe: nếu bé chọn món đồ chơi này thì trong tương lai bé có khả năng trở thành bác sĩ, ý tá hay dược sĩ…
-
Máy bay, ô tô: đây là món đồ chơi mà nhiều bé trai yêu thích nhất. Tương lai bé yêu của bạn có thể là tài xế, phi công hoặc tiếp viên hàng không.
-
Máy tính: Bé yêu của bạn sẽ làm trong lĩnh vực tài chính, kế toán, ngân hàng và kinh doanh… bé yêu của bạn trong tương lai là một người có khả năng quan sát và sáng tạo cao. Bé sẽ thành kiến trúc sư hoặc họa sĩ trong tương lai.
Nghi thức bốc đồ giúp buổi lễ đầy năm thêm trọn vẹn và ý nghĩa. Giúp các bậc phụ huynh phần nào hiểu về tính cách của bé yêu trong tương lai. Việc chọn nghề nghiệp hay tính cách của bé trong tương lai còn phụ thuộc rất lớn sự giáo dục và uốn nắn của các bậc phụ huynh. Thông thường lễ cúng thôi nôi cho bé sẽ được thực hiện tại gia đình nội.
Tục mừng lì xì cho bé:
Ngay sau khi hoàn thành các nghi thức, mọi người tham dự lễ cúng thôi nôi cho cháu bé sẽ dành những lời chúc tốt đẹp nhất cho bé. Sau đó, họ lần lượt lì xì cùng những lời chúc tốt đẹp nhất cho mốc phát triển quan trọng nhất cuộc đời bé.
Cách tính ngày cúng thôi nôi cho bé gái bé trai:
Có nhiều bậc cha mẹ hay thắc mắc là “Cúng thôi nôi cho bé trai được tính theo lịch âm hay lịch dương?”, “Ngày tháng năm sinh có phải là ngày cúng thôi nôi thích hợp nhất cho con?”
Theo quan niệm dân gian, mặt trăng chính là tiêu chuẩn để người xưa ước lượng thời gian chính xác và hợp lý nhất. Chính vì thế, từ ngàn đời xưa lịch âm luôn được chọn để tính xác mốc thời gian trong năm và dân tộc ta thường chọn ngày theo lịch âm để cúng vào các dịp lễ tết, cúng thôi nôi, cúng đầy tháng…hoặc bất cứ các nghi lễ văn khấn cúng nào.
Vì vậy, ta sẽ dựa vào lịch âm để tính mốc thời gian làm lễ cúng thôi nôi cho bé trai. Tuy nhiên, lại tuỳ thuộc vào giới tính mà ta sẽ chọn được ngày làm lễ khác nhau, vì vậy các bậc cha mẹ nên tính ngày cẩn thận tránh trường hợp 2 đứa trẻ khác giới tính sinh cùng ngày nhưng lại làm lễ chung một ngày.
Cha mẹ cần phải nhớ chuẩn bị bài cúng thôi nôi cho đúng chuẩn để có một lễ cúng thôi nôi cho cháu bé suôn sẻ Cụ thể như sau:
Nếu bé là con trai thì tính bắt đầu từ khi sinh đến 1 năm sau, làm lễ thôi nôi sẽ lùi lại 1 ngày
Nếu bé là con gái thì tính bắt đầu từ khi sinh đến 1 năm sau, nghi lễ sẽ lùi lại 2 ngày sau.
Cách tính ngày cúng thôi nôi trên dựa theo nguyên tắc dân gian “gái lùi hai, trai lùi một”, ví dụ: bé trai sinh vào ngày 09/09 âm lịch thì sẽ làm lễ thôi nôi vào ngày 08/09 âm lịch năm sau, và là ngày 07/09 âm lịch năm sau nếu bé là con gái.
Nên chọn giờ nào làm lễ thôi nôi hợp với tuổi của bé:
Sau khi chọn được ngày phù hợp với bé, bạn nên chọn cả giờ làm lễ tốt nhất nữa bởi nó sẽ cho sự chính xác cao hơn, mang lại may mắn nhiều hơn. Thông thường, mọi người sẽ làm lễ vào thời điểm sáng sớm hoặc chiều tối trong ngày là thích hợp nhất.
Giờ tốt được hiểu là các cung giờ không phạm phải xung khắc, từ các cung giờ ta sẽ xét tính hung cát của nó và chọn giờ sao cho thích hợp công việc ta cần làm. Để chọn được giờ tốt làm lễ thôi nôi cho bé trai và bé gái ta sẽ căn cứ vào các cung giờ hoàng đạo, vì đây được coi là các giờ tốt theo phong tục dân gian ta.
Các giờ tốt theo cung hoàng đạo được ghi vô cùng cụ thể trên các tờ lịch, thông thường trên đó đã chỉ rõ ra 6 giờ hoàng đạo cho mỗi ngày, bạn sẽ căn cứ vào tính chất của từng giờ mà lựa chọn sao cho phù hợp.
Ngoài ra, nếu bạn muốn có thời gian chính xác và cần xin thêm lời khuyên kỹ hơn bạn có thể đến chùa hoặc tìm một cư sĩ có đạo đức để xin ngày giờ đẹp hơn.
Hướng dẫn chuẩn bị lễ vật mâm cúng và trang trí tiệc thôi nôi
Các công việc Ông Bố, Bà Mẹ trẻ nên chuẩn bị trước lễ cúng thôi nôi cho bé và việc chuẩn bị trước bài văn khấn cúng thôi nôi sẽ giúp các bậc cha mẹ yên tâm hơn khi bắt tay vào thực hiện.
Lễ cúng thôi nôi là một dịp lễ quan trọng của bé, vậy nên các cha mẹ nên tham khảo những ý kiến, lời khuyên của những người lớn tuổi trong gia đình, những Ông Bà đã có kinh nghiệm trong việc cúng thôi nôi cho bé để trang bị những kiến thức làm lễ thôi nôi tốt nhất dành cho bé.
Hướng dẫn cách chuẩn bị mâm lễ vật khấn cúng thôi nôi (đầy năm) cho bé
Tuỳ theo văn hoá của vùng miền, đồ cúng lễ thôi nôi cho bé trai hay bé gái gồm có 3 mâm:
- Mâm cúng thần tài – thổ địa
- Mâm cúng ông táo
- Mâm cúng 12 bà Mụ và Đức Ông
Thông thường, với những gia đình sống chung với ông bà, người lớn tuổi, thì bố hoặc mẹ sẽ không phải lo lắng nhiều trong chuyện chuẩn bị mâm cúng đúng lễ. Hơn nữa, với các dịch vụ thời hiện đại, bạn có thể thuê nhà cung cấp chuẩn bị sẵn mâm cúng đúng chuẩn thôi nôi.
Mâm cúng Thần Tài – Thổ Địa và ông Táo:
- 1 đĩa xôi lớn
- Mâm ngũ quả
- 1 chén chè lớn
- 3 ly nước, hoa, hương.
- 1 bộ tam sên bao gồm thịt luộc, trứng, tôm hoặc cua: đặc biệt với cua tuyệt đối không được chọn con sứt mẻ, gãy càng.
Mọi lễ vật trên mâm cúng cần phải thật chu đáo, tươm tất
Đối với mâm cúng các đáng thần linh thổ công, ông Táo có ý nghĩa các bậc cha mẹ sẽ trình những thông tin của đứa bé cho các vị thổ công thổ thần được biết với mong muốn họ sẽ phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sống thật khoẻ mạnh, chóng lớn và hạnh phúc.
Mâm cúng 12 Bà Mụ và Đức ông bao gồm:
- Trà
- Rượu
- Nước
- Bánh kẹo
- Nhang
- Đèn cầy
- Gạo hũ
- Muối hũ
- Gà luộc
Bánh hỏi
- Heo sữa quay
- Đồ chơi em bé
- Trầu têm cánh phượng
- Hoa Cát Tường,(có thể là hoa cúc, hồng, lay ơn,…)
- Chè: 12 chén nhỏ cho Bà Mụ, 1 chén lớn cho Bà Chúa
- Xôi : 12 chén nhỏ cho Bà Mụ, 1 chén lớn cho Bà Chúa
- Trái cây: Ngũ Quả 1 đĩa gồm 5 loại quả khác nhau (xoài, đu đủ, dưa hấu, cam, táo,…).
- Giấy cúng Thôi Nôi có ghi tên và ngày tháng năm sinh của bé
Tuỳ thuộc vào từng vùng miền và điều kiện kinh tế của mỗi gia đình mà lễ vật cúng thôi nôi cũng khác nhau.
Cách sắp mâm lễ cúng thôi nôi cho bé trai & bé gái đơn giản
Đầu tiên thì các lễ vật sẽ được sắp xếp theo một nguyên tắc chung là “đông bình tây quả”. Theo đó thì bình hoa dùng để cúng sẽ được đặt ở phía đông của bàn thờ chính trong nhà, các món lễ vật khác sẽ được xếp về hướng tây.
Lễ vật sẽ được xếp theo từng mâm. Các mâm lễ cúng thôi nôi sẽ được đặt ở trong phòng khách hoặc ngoài sân. Các bàn có thể để cách nhau khoảng 10cm.
Trên mỗi mâm cúng, người nhà của bé sẽ đặt các lễ vật có hình dáng cao, dài như bình hoa, hương … vào bên trong mâm cúng. Tùy theo hình dạng bàn cúng mà sắp các lễ vật còn lại theo cách phù hợp. Nếu là bàn tròn thì ta nên xếp các lễ vật như gà luộc, trầu cau… ở chính giữa rồi xếp các lễ vật theo bộ 12 ở xung quanh.
Xếp xen kẽ xôi và chè để cho có vẻ đẹp mắt hơn. Nếu dùng bàn dài để cúng thì ta sẽ xếp các đĩa xôi và chè theo chiều hàng dọc.
Trong bài cúng thôi nôi cho bé gái cũng quy định gà luộc thì phải nên được xếp ngẩng đầu lên trên, xôi cúng cũng có thể ép theo khuôn cho đẹp mắt. Mâm cúng phải được xếp thật cân đối, càng cân đối thì càng thể hiện lòng thành và đem lại nhiều may mắn.
Tuy nhiên gia chủ chọn cách bày bàn cúng thôi nôi theo lòng tin của mình miễn sao nó đem lại cho mình điều tốt trong suy nghĩ là được.
Cuối cùng cả gia đình và bạn bè cùng thụ lộc chúc cho cháu bé mọi điều tốt lành và tặng quà hoặc tiền lì xì của khách mời, của dòng họ bà con cho bé và gia đình nhân dịp cháu tròn một năm tuổi.