Cúng ông Công ông Táo 2019: Văn khấn, sắm lễ, ngày giờ đẹp tiến hành
Cúng ông Công ông Táo năm 2019 cần lưu ý những gì, sắm lễ vật thế nào, bài văn khấn cúng Táo Quân nào chuẩn nhất, tiến hành ngày giờ nào đẹp, kiêng kỵ điều gì…?
1. Sự tích ông Công ông táo
Sự tích ông Công ông Táo kể rằng ngày xưa có hai vợ chồng rất nghèo khổ, người chồng tên là Trọng Cao, người vợ tên là Thị Nhi. Hai người lấy nhau đã lâu mà không có con, chính vì vậy cuộc sống hai vợ chồng thường xảy ra mâu thuẫn, tranh cãi.
Một ngày nọ, vì quá tức giận mà Trọng Cao đánh vợ mình. Giận chồng, Thị Nhi bỏ nhà ra đi và bị một người đàn ông có tên Phạm Lang dùng lời ngon ngọt để quyến rũ, hai người sống như vợ chồng. Một thời gian sau, Trọng Cao hết giận, thấy vợ bỏ đi mãi không về, liền nóng ruột đi tìm khắp nơi nhưng không có tung tích gì. Ông quyết định bỏ nhà, bỏ công ăn việc làm để đi hành khất tìm vợ.
Một hôm vì quá đói và mệt, Trọng Cao gõ cửa một nhà giàu để xin ăn thì được bà chủ – chính là Thị Nhi mang cơm ra cho. Hai người bàng hoàng khi nhận ra nhau, tình xưa nghĩa cũ lại ùa về. Thế nhưng, Phạm Lang lại sắp đi làm đồng về, Thị Nhi bèn bảo Trọng Cao trốn vào trong đống rơm ở góc vườn. Vì quá mệt mỏi nên Trọng Cao ngủ thiếp đi không biết gì.
Thật không may, Phạm Lang về nhà mục đích là để lấy tro mang ra bón ruộng, nên ông bèn châm lửa đốt đống rơm mà Trọng Cao đang say ngủ trong đó. Nhìn thấy người chồng cũ của mình bị chết cháy, Thị Nhi bèn lao vào lửa để chết theo. Phạm Lang vì thương vợ nên cũng lao mình vào đám cháy để cùng chết.
Thượng đế (ông Trời) thấy ba người có nghĩa mới phong cho làm Táo Quân, và phân chia mỗi người một việc:
-Phạm Lang là Thổ Công trông lo việc bếp.
-Trọng Cao là Thổ Địa trông nom việc nhà.
-Thị Nhi là Thổ Kỳ trong nom việc chợ búa.
2. Ý nghĩa tục cúng ông Công ông Táo
Trong tín ngưỡng dân gian, Táo quân là vị thần theo sát cuộc sống của mọi người với vai trò là “tay chân” của Ngọc Hoàng đến với muôn nhà.
Thường ngày, ông Công ông Táo ghi lại những công tội, tốt xấu của mọi người để đến ngày trở về trời báo cáo với Ngọc Hoàng, làm cơ sở để thưởng cho cái tốt và phạt cái xấu.
Do đó, để được Táo quân phù trợ, người ta thường làm lễ tiễn đưa ông Táo về chầu trời rất trọng thể. Tục cúng Táo quân cũng từ đó mà ra.
Bên cạnh đó, 1 năm mở đầu bằng Tết Nguyên Đán và kết thúc bằng Tết ông Táo vào 23 tháng Chạp âm lịch.
Đến đêm 30 tháng Chạp, ông Táo trở về cùng gia đình bước vào năm mới. Như vậy, hệ thống lễ Tết làm thành một chu trình khép kín, âm dương chuyển hóa cho nhau.
Cúng Táo quân chính là để chu trình này được diễn ra suôn sẻ, để mọi thành viên trong gia đình luôn mạnh khỏe, hòa thuận, học hành hay làm ăn tấn tới.
3. Tại sao cúng ông Công ông Táo phải dùng cá chép?
Hàng năm ngày 23 tháng Chạp là ngày ông Công ông Táo về trời, nhà nhà lại làm lễ cúng Táo quân. Cũng giống như các lễ cúng khác, mâm lễ cúng Táo quân có đủ lễ chay và lễ mặn, song có 1 điều đặc biệt khác hẳn với các lễ cúng kia là cá chép.
Ngoài mâm cỗ mặn, hương hoa, đèn, trầu cau, 2 mũ Táo ông, 1 mũ Táo bà, bộ quần áo, hia hài, mâm lễ cúng 23 tháng Chạp không thể thiếu là cá chép vàng.
Cá chép vàng vốn là loài động vật khi xưa sống trên Thiên đình, do phạm lỗi, nên bị Ngọc Hoàng đày xuống trần gian để tu hành, chuộc lại tội lỗi của mình gây ra. Sau khi tu hành có chính quả, cá chép sẽ hóa thân thành rồng và bay lên trời.
Còn ông Táo là do Thượng đế phái xuống trần gian để theo dõi loài người, xem ai Thiện ai Ác. Ngày 23 tháng Chạp hàng năm, ông bay về trời để bẩm tâu với Ngọc Hoàng mọi việc đã diễn ra trong gia đình gia chủ, đến đêm Giao thừa, ông mới bay trở về. Nhưng muốn bay lên trời, ông Táo phải nhờ đến cá chép đưa đi. Bởi thế, trong các mâm cỗ cúng ông Công ông Táo, không thể thiếu cá chép vàng.
Tại sao trong lễ cúng này lại có sự xuất hiện của cá chép mà các lễ cúng khác lại không cần đến. Đó là bởi theo quan niệm xưa, các Táo về trời cần phải có “ngựa” – có phương tiện để đi lại.
4. Cúng ông Công ông Táo cần mấy con cá chép là đủ?
Cúng ông Công, ông Táo cần 3 chú cá chép vàng. Nếu bạn cho rằng nên cúng nhiều cá chép hoặc cúng một cặp là chưa đúng.
Theo truyền thuyết dân gian, ba vị Táo quân Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ là những vị thần cai quản mọi hoạt động của gia chủ. Ông là vị thần quyết định sự may, rủi, phúc họa của cả gia chủ. Bên cạnh đó, ông còn ngăn cản sự xâm phạm của ma quỷ, giữ bình yên cho gia đình gia chủ.
Vì vậy, tục cúng ông Táo mang ý nghĩa cầu mong cho sự ấm no, đầy đủ, sau đó mới đến ý nghĩa thờ “thần Bếp” chuyên cai quản việc bếp núc.
Theo tục lệ cổ truyền, người Việt tin rằng, hàng năm, cứ đến ngày 23 tháng Chạp âm lịch, Táo quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng. Cho đến đêm Giao thừa, Táo Quân mới trở lại trần gian để tiếp tục công việc coi sóc bếp lửa của mình.
Lễ vật cúng ngày ông Công, ông Táo thường được các gia đình chuẩn bị rất chu toàn, từ đồ hương hoa, vàng mã, hoa tươi, mâm cơm mặn đủ món đến một thứ không thể thiếu được là ba chú cá chép vàng.
5. Ngày giờ nào cúng ông Táo tốt nhất năm Mậu Tuất 2018?
Ngày nay nhiều gia đình vì điều kiện không cho phép hoặc quá bận rộn, khó sắp xếp thời gian và công việc, nên thường tiến hành cúng ông Công ông Táo từ tối ngày 22 tháng Chạp. Tuy nhiên, tốt hơn hết vẫn nên cúng đúng ngày 23 tháng Chạp.
Nghi thức tiễn Táo quân về trời là một trong những lễ quan trọng đối với người Việt. Đây không chỉ là lễ cúng để bày tỏ tấm lòng thành kính, biết ơn đối với các vị thần trong nhà mà còn là dịp để gia chủ cầu may mắn cho năm mới.
Xem Lịch vạn niên, ngày 23 tháng Chạp là ngày Ất Sửu.
– Cúng ông Táo vào lúc 7 giờ sáng ngày 23 tháng Chạp
Theo bà Nguyễn Võ Uyên Mi, chuyên gia phong thủy, các gia đình có thể tiến hành cúng ông Công ông Táo vào 7 giờ sáng (giờ để giải hung).
Cúng ông Táo vào giờ này có thể hóa giải những xung đột, mâu thuẫn giữa các thành viên trong gia đình, đồng thời mang tới sức khỏe tốt lành, an khang thịnh vượng.
– Cúng ông Công ông Táo vào lúc 9 giờ sáng ngày 23 tháng Chạp
Bên cạnh đó, có thể cúng Táo quân chầu trời vào lúc 9 giờ sáng ngày 23 tháng Chạp. Đây là giờ Tốc hỷ trong ngày.
Đưa tiễn ông Táo về trời khoảng thời gian này thì gia chủ gặp nhiều may mắn, công việc cả năm thuận buồm xuôi gió.
– Nên cúng ông Táo trước giờ Ngọ ngày 23 tháng Chạp
Ngoài ra, theo chúng tôi dù bận rộn thế nào đi nữa, các gia đình nên tiến hành nghi lễ cúng khấn, đưa tiễn ông Táo về trời trước giờ Ngọ ngày 23 tháng Chạp để các Táo kịp giờ trình diện Ngọc Hoàng, báo cáo về những việc trong năm vừa qua.
6. Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo đầy đủ nhất theo các chuyên gia
Theo ông Nguyễn Hùng Vĩ, nhà nghiên cứu văn hóa, phong tục thờ cúng ông Công ông Táo là một tín ngưỡng văn hóa dân gian có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của Lão giáo Trung Quốc, nhưng được Việt hóa thành huyền tích “2 ông 1 bà” – vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc.
– Lễ vật dâng lên các vị Thần này thường bao gồm:
+ Lễ vật cúng Táo quân truyền thống gồm có mũ ông Công ba cỗ hay ba chiếc: hai mũ đàn ông và một mũ đàn bà.
+ Màu sắc của mũ, áo hay hai ông Công thay đổi hàng năm theo ngũ hành.
+ Để tiễn ông Công ông Táo về chầu trời, ở miền Bắc người dân cúng cá chép sống thả trong chậu nước, ngụ ý “cá hóa rồng” đưa ông Táo về trời. Cá chép sẽ được phóng sinh (thả ra ao, hồ, sông) sau khi cúng.
– Mâm cỗ cúng ông Ông công Táo gồm:
Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo không cần cầu kỳ nhưng lại cần sự trang trọng, chu đáo, thể hiện được tấm lòng thành của gia chủ trước bàn thờ vị thần cai quản đất đai và vị thần cai quản bếp núc nhà mình.
+ Mâm cỗ mặn:
1 đĩa gạo; 1 đĩa muối; 5 lạng thịt vai luộc hoặc gà luộc ngậm hoa hồng
1 bát canh mọc hoặc canh măng; 1 đĩa xào thập cẩm
1 đĩa giò; 1 đĩa xôi gấc hoặc bánh chưng
+ Mâm cỗ chay (ngọt):
1 đĩa chè kho; 1 đĩa hoa quả; 1 ấm trà sen
3 chén rượu; 1 quả bưởi; 1 quả cau, lá trầu
1 lọ hoa đào nhỏ; 1 lọ hoa cúc; tập giấy tiền, vàng mã; cá chép sống
7. Văn khấn ông Công ông Táo chuẩn văn khấn cổ truyền Việt Nam
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy: Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân!
Tín chủ con là :…………………… Ngụ tại :………………
Nhằm ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, xiêm hài áo mũ, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén Tâm Hương dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật. Phỏng theo lệ cũ, Ngài là vị chủ, Ngũ Tự Gia Thần, soi xét lòng trần, Táo Quân chứng giám.
Trong năm sai phạm , các tội lỗi lầm, cúi xin Tôn Thần, gia ân châm chước. Ban lộc, ban phước, phù hộ toàn gia, trai gái trẻ già, an ninh khang thái.
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
8. Những điều đại kỵ trong lễ cúng ông Công ông Táo kh ng thể không biết
Đồ cúng lễ chuẩn bị không chu đáo
Việc cúng lễ quý ở thành tâm, đồ cúng lễ 23 tháng Chạp không quá cầu kì nhưng cần sự chu đáo, tỉ mỉ để không bỏ sót điều gì. Mâm lễ cúng ông Công ông Táo có thể là lễ chay, cũng có thể là lễ mặn, tùy theo điều kiện gia đình.
Đồ vàng mã cũng vậy, không cần phải quá nhiều, cốt ở đủ đầy. Theo tích xưa, các Táo ở đây là 2 Táo ông và 1 Táo bà, vì thế gia chủ cần chú ý chuẩn bị đủ 3 bộ mũ áo vàng mã cho 3 vị. Đồ vàng mã sẽ được hóa cho các vị thần linh sau khi lễ cúng hoàn thành.
Tùy theo từng địa phương mà có nơi dâng ngựa vàng mã, có đầy đủ yên cương. Song ở hầu hết các nơi thì người dân sẽ chuẩn bị 3 con cá chép thật hoặc 3 con cá chép giấy để làm “ngựa” tiễn Táo về trời.
Số lượng cá không nên quá ít, 3 con là đủ. Cũng không nên mua quá nhiều cá chép thật, nếu có ý định thả phóng sinh thì nên có kế hoạch từ trước để chọn nơi thả phóng sinh cho phù hợp.
Tiến hành cúng lễ quá muộn
Thời gian cúng lễ Táo quân không quá nghiêm ngặt, có thể làm lễ từ ngày 21 tháng Chạp, nhưng nhất thiết không được làm lễ quá muộn. Từ 23h đêm ngày 23 tháng Chạp trở đi đã được tính sang ngày mới, nếu làm lễ cúng vào thời điểm này thì không đúng với phong tục, là điều kiêng kỵ khi cúng ông Công ông Táo không được quên.
Theo quan niệm dân gian, từ 12h trưa ngày 23 tháng Chạp là thời điểm các Táo bay về trời. Tuy nhiên theo thời gian thì quan niệm này cũng dần thay đổi, tùy theo điều kiện gia đình mà làm lễ cúng, vẫn có gia đình làm lễ vào tối ngày 23.
Có điều, tốt nhất là gia chủ nên sắp xếp công việc để làm lễ cúng trong khoảng thời gian phù hợp, có thể làm từ ngày 21 tháng Chạp đến trước 12h ngày 23 tháng Chạp. Khi hương cháy được hết 2/3 cây là coi như lễ cúng hoàn thành, gia chủ có thể hóa vàng, thả cá phóng sinh để tiễn Táo về trời.
Đặt mâm lễ sai nơi thờ cúng
Nhiều người thắc mắc nên làm lễ cúng ông Công ông Táo ở đâu, trên bàn thờ hay ở dưới bếp. Sở dĩ có câu hỏi này là vì theo tích xưa kể lại, ông Táo cai quản việc bếp núc trong nhà, người dân theo đó mà luận ra rằng nên thờ cúng ông Táo dưới bếp.
Có điều, thờ cúng là việc linh thiêng, không phải bất cứ nơi nào cũng có thể đặt mâm lễ mà cúng bái, điều đó có thể khiến cho thần linh phật ý bởi gia chủ có phần tùy tiện, không đủ thành tâm.
Nếu gia chủ có ban thờ Táo quân ở dưới bếp thì có thể đặt mâm lễ cúng ở đây, song vẫn cần có 1 mâm lễ nữa ở ban thờ chính, bởi theo quan niệm dân gian thì ông Công là thần Thổ công, cai quản đất đai trong nhà. Cúng ông Công ông Táo thì phải chú ý điều này.
Ngoài ra, xét theo ý nghĩa tâm linh thì việc cúng lễ phải được thực hiện ở nơi sạch sẽ, trang nghiêm nhất trong nhà. Bếp là nơi đun nấu, dù có lau dọn sạch sẽ đến mấy thì cũng vẫn là không gian sinh hoạt chung, không đủ trang nghiêm.
Ban thờ chính của gia đình là nơi thờ phụng các vị thần linh, đặt mâm lễ cúng ở đây mới thể hiện lòng thành kính của gia chủ với các vị thần linh.
Cầu khấn sai ý nghĩa lễ cúng
Có thể nhiều người quên mất ý nghĩa thực sự của lễ cúng ông Công ông Táo là để tiễn các Táo lên thiên đình báo cáo tình hình của gia đình trong suốt 1 năm vừa qua với Ngọc Hoàng.
Trong lễ cúng này, gia chủ nếu có cầu khấn gì thì chỉ nên xin các Táo thương tình giơ cao đánh khẽ, báo cáo những việc tốt đẹp và xin Ngọc Hoàng phù hộ cho năm mới bình an mà thôi. Làm lễ cúng ông Công ông Táo mà cầu xin tài lộc, công danh, tình duyên là không phù hợp, không nên phát tâm cầu khấn những điều này.
Thả cá phóng sinh sai cách
Như đã nói ở trên, cá chép cúng lễ trong dịp này là để dâng cho thần linh làm phương tiện về trời. Cá chép ở đây phần nào cũng mang tính chất tâm linh, chính vì thế khi thả cá phóng sinh càng không được tùy tiện.
Khi thả cá, nên chọn nơi nước sạch, là môi trường tốt mà cá có thể tiếp tục sinh tồn, chớ nên chọn nơi ao tù nước đọng, sông hồ ô nhiễm hay nơi mà nhìn thấy rõ những kẻ xấu bụng đang chực chờ vớt cá.
Khi thả cá nên chọn nơi gần mặt nước nhất, nhẹ nhàng thả cá xuống cho cá không bị choáng, ngất. Tuyệt đối không thả cá từ trên cao, ném từ trên cầu, đường xuống nước, cá dễ bị chết, càng không được thả nguyên bao nilon đựng cá xuống nước gây ô nhiễm môi trường. Hành động không thành tâm, không kính ngưỡng thì khó lòng được thần linh chứng giám.
Theo Ngọc Hân/SKVTY.com!