Tất niên là gì?
Tất niên là một nghi thức vô cùng quan trọng được diễn ra để báo hiệu việc sắp kết thúc một năm cũ và chuẩn bị bước sang năm mới. Theo nghĩa Hán Việt thì từ “tất” có nghĩa là hết, kết thúc, hoàn thành, xong xuôi; còn “niên” mang ý nghĩa là năm. Vì thế, tất niên sẽ được hiểu đơn giản là ngày cuối cùng để kết thúc một năm.
Thường thì ngày tất niên ở nước ta cũng như 1 số nước châu Á khác sẽ được tổ chức vào ngày cuối cùng của năm tính theo Âm lịch (tức là ngày 30 tháng 12 Âm hay còn được gọi là ngày 30 Tết, với năm thiếu thì sẽ được tổ chức vào ngày 29 tháng 12 Âm, tức ngày 29 Tết.
Lễ cúng Tất niên có ý nghĩa như thế nào đối với người dân Việt Nam?
Lễ cúng tất niên là một truyền thống lâu đời của dân tộc ta. Vào dịp giáp Tết, những mâm cao cỗ đầy sẽ được dâng lên bàn thờ tổ tiên với khói hương nghi ngút, nến đền linh thiêng, lễ vật cúng đẹp mắt làm gợi nhớ đến một không khí ấm cúng đến nao lòng.
Cúng Tất niên hiện nay không chỉ bó hẹp trong phạm vi gia đình, dòng tộc mà ngay cả các tập thể, đoàn thể, tổ chức, công ty cũng cho thấy tinh thần đoàn kết dân tộc của mình bằng cách làm lễ cúng Tất niên tại cơ quan. Ý nghĩa của lễ cúng tất niên khá sâu sắc, phần lớn để thể hiện tấm lòng thành của gia chủ với thần phật tứ phương, cầu xin các thần linh trên cao phù hộ độ trì cho gia đình có sức khỏe, công việc hanh thông, may mắn trong mọi việc.
Ngoài ra, nhiều chủ doanh nghiệp, xưởng sản xuất cũng muốn nơi làm việc và chỗ làm ăn của mình luôn được yên ấm, phát đạt. Vậy nên, việc cúng Tất niên ở nhiều công ty vào dịp Tết Nguyên Đán đã không còn quá xa lạ, mâm cỗ cúng ở cơ quan không cần quá cầu kỳ nhưng đều phải có.
Cúng Tất niên vào lúc nào là tốt nhất? Nên chuẩn bị gì cho cúng Tất Niên?
Nếu lễ Tất niên được tổ chức tại gia đình thì nên được tiến hành vào chiều 30 Tết là hợp lý nhất. Trong ngày này, người người nhà nhà sẽ vui vẻ bên nhau để dọn dẹp nhà cửa gọn gàng, sạch sẽ đẹp đẽ, xóa tan những sự không may mắn của năm cũ để chuẩn bị tinh thần đón năm mới.
Đầu tiên cần phải lau chùi sạch đẹp và trang hoàng lại bàn thờ Phật và bàn thờ Tổ tiên với đầy đủ mâm ngũ quả, nhang hương, hoa ươi, đèn nến. Sau đó, nếu gia đình có điều kiện thì trang hoàng nhà cửa với 1 chậu hoa mai hoặc 1 cành đào, chậu quất… Khi hoàn thiện công việc chuẩn bị cho gia đình một cái Tết đầm ấm, thiêng liêng và vui vẻ được hoàn tất thì gia chủ phải bắt tay vào chuẩn bị mâm cỗ cúng Tất niên.
Nếu lễ Tất niên được tổ chức tại các công ty, cơ quan thì phụ thuộc vào sự sắp xếp của người quản lý mà lễ cúng có thể diễn ra sớm hơn nhưng nhìn chung hầu hết mọi người đều cố gắng sắp xếp để cúng Tất niên đúng vào ngày cuối cùng của năm cũ.
Lễ vật cũng như mâm lễ cúng Tất niên không quá nặng về mặt vật chất, tùy theo điều kiện và tâm ý của mỗi gia chủ hay doanh nghiệp mà chuẩn bị. Song cúng Tất niên vẫn cần đảm bảo những phần lễ như sau:
Mâm ngũ quả, hương nhang, hoa, tiền vàng mã, đèn nến, rượu, trà, trầu cau, bánh chưng hoặc bánh tét.
Cỗ mặn hay cỗ chay thì phải đầy đủ các món ăn ngày Tết, được chế biến thơm ngon, bày biện đầy đặn và trang nghiêm.
Bên cạnh các loại đồ lễ, bài cúng Tất niên cũng là một yếu tố vô cùng quan trọng để thể hiện lòng tôn trọng và thánh kính của người cúng. Tuy vậy, do đặc thù ở công sở cơ quan mà người chủ lễ sẽ không khấn gia tiên mà chỉ khấn vái thổ công, tài thần, đây là những vị thần linh sẽ phù trợ cho sự an yên và tài lộc nên bài cúng Tất niên ở cơ quan cũng có sự khác biệt so với bài cúng Tất niên ở trong nhà hay ngoài trời. Trước khi đi tìm hiểu vào chi tiết từng bài khấn Tất niên thì chúng ta cần biết tầm quan trọng của bài khấn này.
Ý nghĩa của bài khấn cúng Tất niên là gì?
Theo quan niệm của ông bà ta từ xưa đến nay, trong 1 năm có rất nhiều ngày lễ tiết mà mọi người, mọi nhà đều phải tuân thủ để làm tròn đạo với Trời – Đất cũng như là thể hiện lòng kính hiếu với bậc bề trên, và bài khấn cúng Tất niên cũng không nằm ngoài đạo lý đó.
Việc sắm lễ đầy đủ và cầu khấn là để thể hiện lòng thành tâm của người làm lễ dâng hương trước các vị thần linh vô hình linh thiêng: Vong linh của Tổ tiên, Thần thánh, các chư vị Thánh hiền, chư vị Bồ Tát,…
Từ xưa trong chính sử và dân gian còn lưu truyền rất nhiều câu chuyện cổ nói về sự linh ứng của những lời khấn thành tâm. Lời khấn, cúng bái luôn bao hàm những sự mong muốn được vươn tới cuộc sống tốt đẹp, đạo đức và triết lý làm người, làm lan tỏa vẻ đẹp văn hóa, đạo lý cổ nhân sẽ được lưu truyền theo năm tháng. Đây cũng là một nét văn hóa cực kỳ đặc trưng của người Việt Nam.
Một số bài cúng tất niên chuẩn nhất Tết Nguyên Đán Tân Sửu 2021
Bài cúng Tất niên cuối năm tại cơ quan, công ty
Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần)
Nam mô Đại từ đại bi Quán thế âm Bồ tát (3 lần)
Hôm nay ngày…..tháng…..năm…..
Địa chỉ công ty:
Đệ tử họ ……………….. tên ……………………..
Lâu nay chúng con làm ăn thương mại ở thổ trạch này, nay chúng con thành tâm sắm lễ cúng xin, cuối năm cúng tạ Thổ Thần, tất niên công ty từ trong ra ngoài.
Nay kính cáo Thần hoàng bổn thổ, cúng xin Ngũ tự chi thần, Thần hoàng bổn xứ, thổ địa linh quang, kim niên hành khiến cai quản trong ngoài. Khuôn viên công ty và đất đai thương mại của công ty, nếu có những điều không phải, con người phàm chẳng biết cúng cầu, giờ sám hối cầu chung tất cả, cuối năm thời cúng tạ trong ngoài. Một năm thần giữ thần coi, quản cai thổ trạch độ trì cho chúng con, cùng năm mãn tháng đến hạn đáo lai, sắm lễ cúng thần tạ trong thổ trạch công ty. Kính cáo Chư thần Tiền hiền hậu thổ ở trị thổ trạch công ty tại Ấp…xã…huyện…tỉnh… Mời chung tất cả lớn nhỏ ăn no, tiễn cho chư vị quý ngài về nơi thượng giới tâu cho công ty tại Ấp…xã…huyện…tỉnh… Tổng giám đốc ……………………………… bước qua năm mới thuận lợi mọi điều, làm ăn phát đạt, công ty yên vui, cầu cho phước đức hưởng được hồng ân, phật pháp nhiệm màu chứng minh công đức.
A Di Đà Phật!
Bài cúng Tất niên cuối năm gia đình ở trong nhà
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ: ……………..
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm: …………..
Tín chủ (chúng) con là:……………………………………………………………………….
Ngụ tại:…………………………………………………………………………………………..
Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Hôm nay là ngày 30 tết chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên địa Tôn thần, phụng hiến tổ tiên, truy niệm chư linh. Theo như thường lệ tuệ trừ cáo tế cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật phù hộ cho toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hoà thuận.
Nam mô a di Đà Phật! (niệm và cúi lậy 3 lần)
Bài cúng Tất niên ngoài trời
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy: Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.
Ngài Kim niên đương cai Thái tuế chí đức tôn Thần .
Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương .
Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Các Ngài Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.
Hôm nay là ngày …… tháng Chạp năm ……….
Tín chủ chúng con là: ………………………
Ngụ tại: …………………………………………………
Trước Án tọa kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Nay là ngày…. Tết, chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh cụ soạn, sửa lễ Tất niên, dâng cúng Thiên Địa, Tôn Thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư Linh.
Theo như thường lệ Tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị Tôn Thần, Liệt vị Gia tiên, bản xứ tiền hậu Chủ hương linh, giáng lâm án tọa, phù thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho toàn gia, lớn bé trẻ già, bình an thịnh vượng. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù – Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám …
Nam mô a di Đà Phật! ( 3 lần)