Top 8 # Ý Nghĩa Lễ Cúng Giao Thừa Xem Nhiều Nhất, Mới Nhất 3/2023 # Top Trend

Nếu xem giao thừa là khoảnh khắc bắt đầu một năm mới thì ta cũng có thể xem đó là sự kết thúc của một năm cũ. Cho nên giao thừa có nghĩa là cũ giao lại, mới đón lấy. Cũng vì ý nghĩa đó để hoàn thành việc bàn giao để lại những cái cũ ta có lễ trừ tịch.

Trừ tịch là giờ phút cuối cùng của năm cũ chuẩn bị bước qua năm mới. Với ý nghĩa để lại những cái cũ, những cái xui và bắt đầu một năm mới thì ta làm lễ trừ tịch.

Lễ trừ tịch còn có ý để “trừ khử ma quỷ” đó cũng là ý nghĩa của từ “trừ tịch”. Vì thời điểm trừ khử vận xui và đón mừng những điều mới xảy ra ngay vào lúc giao thừa nên còn được gọi là lễ giao thừa.

Theo dân gian lưu truyền thì mỗi một năm đều có một ông (thần) coi khiển việc nhân gian, hết năm thì ông này bàn giao lại cho ông kia cho nên ta sẽ cúng để tiễn ông cũ và đón ông mới.

Lễ trừ tịch (lễ giao thừa) được tiến hành cúng ở ngoài trời vì người xưa hình dung trong lúc cựu vương hành khiển bàn giao trách nhiệm trông coi việc nhân gian cho tân vương luôn có quân đi, quân về trong không trung tấp nập. Do đó việc cúng ngoài trời sẽ giúp “lễ trừ khử tà ma” linh thiêng hơn.

Giây phút cúng giao thừa của các gia đình với hoa quả, xôi gà, bánh trái sẽ được thực hiện ngoài trời, với lòng thành khẩn tiễn người nhà trời cai quản mình năm cũ và đón người nhà trời mới cai quản nhân gian trong năm mới.

Cũng vì ý nghĩa việc bàn giao của nhà trời diễn ra trong khẩn trương nên các vị không thế khề khà măm bát trong nhà được và vì thế sẽ không thể chứng giám lòng thành khẩn của gia chủ.

Mâm cúng tiêu biểu

– Gà trống tơ luộc – Bánh chưng – Xôi (gấc). – Trái cây (chuối, quít…) – Đèn nến – Vàng mã (ra tiệm vàng mã hỏi cúng trừ tịch hay cúng giao thừa) – Trầu cau – Rượu/trà (Rượu trước sau đến trà) – Một chiếc mũ chuồn mua của hàng mã, chính là mũ để cúng tế vị thần. – Nhang đèn.

Những món ăn sau sẽ là gợi ý tuyệt vời cho mâm cỗ cúng giao thừa ngon đúng chuẩn truyền thống, cực ý nghĩa nhưng đồng thời cũng đảm bảo dinh dưỡng và an toàn vệ sinh thực phẩm mà bất cứ ai cũng có thể dễ dàng thực hiện. 9 món ăn sau với ý nghĩa cửu sinh sẽ là thực đơn hoàn hảo nhất cho các bà nội trợ.

1. Gà luộc ngậm hoa hồng

Mâm cỗ cúng truyền thống của người Việt khó có thể thiếu món gà luộc. Nhất là vào dịp giao thừa càng đòi hỏi mâm cỗ độc đáo, đẹp mắt hơn với gà nguyên con ngậm hoa hồng.

2. Giò lụa, chả chiên

Giò lụa và chả chiên là hai món truyền thống trong mâm cỗ của người Việt. Đây cũng là thực phẩm được chế biến sẵn khá an toàn và đảm bảo dinh dưỡng được nhiều người yêu thích. Không những thế, món ăn này còn dễ bảo quản, có thể dùng lâu dài trong dịp tết, tiện lợi khi bày mâm cỗ mà không mất nhiều thời gian chuẩn bị.

3. Canh măng khô

Canh măng khô cũng là một trong những gợi ý tuyệt vời cho mâm cỗ giao thừa. Các bà nội trợ có thể thoải mái chế biến và sáng tạo với các nguyên liệu có sẵn trong nhà bếp như xương hầm, chân giò, móng giò nấm, mộc nhĩ, măng, miến, bánh đa hay các loại rau xanh phù hợp như rau cần, rau thơm…

Món ăn này không chỉ bổ dưỡng, cung cấp đủ chất dinh dưỡng mà còn chứa hàm lượng chất xơ cực lớn trong rau xanh và măng khô hỗ trợ tốt cho tiêu hóa. Món ăn này cũng làm phong phú thêm mâm cỗ ngày Tết và đem lại cảm giác bớt ngán, ngon miệng hơn.

4. Giò xào

Giò xào hay còn gọi là giò thủ cũng là một trong những món ăn truyền thống trong dịp Tết. Món ăn này được làm từ nhiều thành phần nguyên liệu có sự cân bằng giữa nhóm thực phẩm chứa protein, lipit có trong thịt, mỡ và các chất xơ có trong mộc nhĩ, nấm. Giò xào là sự lựa chọn tuyệt vời cho mâm cỗ cúng giao thừa đồng thời giúp đảm bảo cân bằng chất dinh dưỡng cho cơ thể.

5. Bánh chưng

Bánh chưng là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ Tết truyền thống. Bánh chưng cũng là một trong những thực phẩm được làm sẵn, cực tiện lợi và giúp mâm cỗ thêm ý nghĩa. Không chỉ có ý nghĩa truyền thống, bánh chưng cung cấp năng lượng khá lớn nhờ nguyên liệu được sử dụng là gạo nếp và nhân đỗ xanh đều là những thực phẩm bổ dưỡng, tốt cho sức khỏe.

6. Xôi gấc

Tương tự như bánh chưng, xôi gấc cũng là một trong những món mà các bà nội trợ dụng tâm chuẩn bị cho mâm cỗ cúng trong dịp Tết. Xôi gấc màu đỏ có ý nghĩa may mắn tài lộc cho cả gia đình trong năm mới. Hơn thế nữa, món ăn này còn cung cấp nguồn năng lượng dồi dào, hàm lượng vitamin A có trong gấc giúp bổ mắt, sáng mắt và cho làn da mịn màng hồng hào trong những ngày xuân sang.

7. Miến xào lòng gà rau củ

Đây là món đổi vị và tận dụng tối đa các thực phẩm tươi trong mâm cỗ ngày Tết. Các bà nội trợ có thể dùng lòng gà đã làm sạch, xào cùng miến, mộc nhĩ nấm hương, giá đỗ hay các loại rau củ tươi khác để đem lại món ăn đầy đủ hương vị, cực bắt mắt và cân bằng các chất dinh dưỡng. Món ăn này cũng được nhiều người yêu thích bởi sự thanh đạm, giản dị giúp tăng hương vị. Đồng thời nó cung cấp rau xanh, hàm lượng vitamin và chất xơ lớn kích thích vị giác và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.

8. Nem cuốn

Bánh đa nem hay còn gọi là nem Sài Gòn là món ăn được nhiều người yêu thích trong dịp Tết. Các bà nội trợ có thể sáng tạo món ăn này theo khẩu vị và sở thích của những người thân trong gia đình bằng các nguyên liệu phổ biến như thịt băm, trứng, cà rốt, hành rau thơm, mộc nhĩ…. Sự kết hợp hài hòa giữa nhiều loại nguyên liệu sẽ đem lại hương vị độc đáo và ngon miệng hơn đồng thời cũng giúp cân bằng các nhóm chất dinh dưỡng trong cơ thể.

9. Ngũ quả

Hoa quả tươi bày thành mâm ngũ quả là điều không thể thiếu trong mâm cỗ cúng Giao thừa. Thông thường, những loại hoa quả được chọn theo ngũ hành và ngũ sinh để đem lại may mắn, ý nghĩa trong năm mới.

Người dân miền Nam ưa chuộng mâm ngũ quả bao gồm mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài với ý nghĩa cầu mong năm mới sung túc đầy đủ. Người miền Bắc thường sắp mâm ngũ quả bao gồm các loại quả thông dụng như chuối, bưởi, cam, đu đủ, táo,.. với màu sắc đa dạng.

Làm cơm tất niên được thực hiện vào tối 30 trước khi thực hiện lễ cúng giao thừa. Trong bữa cơm mọi người trong gia đình sẽ tụ họp đông đủ, cùng nhau dùng bữa nói chuyện về những điều xảy ra trong năm cũ và động viên nhau cố gắng trong năm mới sắp tới.

Trong những năm gần đây, nhiều gia đình thường cúng tất niên sớm hơn để có thể luân phiên nhau hoăc tính lính lich phù hơp cho việc đi du lịch.

Theo như truyền thống thì đêm 30 Tết, gia đình cần làm hai mâm, một mâm để cúng tất niên rồi ăn tối, còn mâm kia để cúng giao thừa. Người đàn ông trụ cột trong gia đình sẽ làm lễ khấn, các thành viên cũng vái lễ theo để mời thần linh và tổ tiên về cùng ăn tết với gia đình. Cúng cơm tất niên và cúng giao thừa cũng có thể gộp chung lại cho đơn giản khi cúng sang canh.

Mâm cơm cúng tất niên chuẩn bị đón năm mới

Bữa cơm tất niên sẽ được chuẩn bi thịnh soạn hơn so với những ngày thông thương. Mâm cơm gồm những món gì và được bày trí ra sao thì còn phu thuôc vào từng vùng miền, ví du như ở miền Bắc thì trên mâm cơm thường có canh móng giò hầm cùng măng khô, miến dong xào cùng với lòng gà, xôi đỗ, bánh chưng, nem cuốn, giò lụa và giò xào…; người miền Trung thì lai có, bánh tét, đĩa giò lụa, gà bóp cùng rau răm, thịt lơn luộc, giá chua…; còn ở miền Nam thì có bánh tét, bát canh măng, đĩa thịt kho tàu, gỏi tôm thịt, nem, chả giò…

Viêc bày trí cũng khác nhau tùy thuôc vào từng gia đình, tuy nhiên cơm cúng là mặn hay chay thì cũng chỉ đăt ở bàn con bên dưới, không bày lên ban thời chính. Trên ban thờ chính chỉ bày cúng hoa tươi, quả tươi, cùng với một ít tiền vàng mã mang tính tượng trưng cho tiền lộc. Ngoài ra cũng có thể bày thêm bánh chưng, hoăc xôi chè. Tuyêt đối không cắm “cành vàng lá ngọc” vì nó mang theo nhiều trường khí âm bất lợi cho gia đình.

Mâm ngũ quả cũng là một nét đăc trưng trong ngày tết, không quy định đich danh là những loai quả nào tuy nhiên nên chon những loại hoa quả thông dụng, có thể ăn được, bắt mắt. Không nên dùng hoa quả xanh, hoăc hoa quả giả. Khi đặt mâm ngũ quả nên chú ý không đặt vào chính giữa bát hương như thế sẽ chắn mất trục khí chính, nên để lệch sang hai bên.

Khi cắm hoa trên ban thờ cũng nên chọn hoa tươi thay vì hoa giả, hiện nay môt số người thường nói rằng”miễn thành tâm là được” để ngụy biện cho chính bản thân, nhưng thực chất khi cúng bái lại chay theo hình thức, nhằm mục đích khoe mẽ với người ngoài là chính mà quên mất chất lượng của hoa quả để thờ cúng.

Viêc chuẩn bị mâm ngũ quả hiện nay còn bị nhiều người suy diễn theo nhiều hướng với những suy luận vô căn cứ khác nhau như: bày quả lựu có nhiều hạt, sẽ cầu được sự đầy đủ, phát triển; bưởi và dưa hấu căng tròn, cũng tượng trưng cho sự đầy đủ, may mắn hoặc như cam, với ý nghĩa gốc của nó là ngọt, mong rằng có thể đồng cam cộng khổ, cùng nhau chia sẻ ngọt bùi thì bị suy diễn thành cam chịu. Thậm chí môt số người còn mê tín như: chọn chuối nhất đinh phải lẻ quả, hay phật thủ phải lẻ nhánh mới tốt.

Mâm cơm tất niên chính là dịp để gia đình có thể tụ hop đầm ấm, cùng nhau nhìn lại những gì đã diễn ra ở năm cũ để an ủi, chia sẻ và động viên nhau tốt hơn trong năm sắp tới với những mong ước và kỳ vọng tốt đep.

Cúng đêm giao thừa mang ý nghĩa tâm linh đối với người Việt do đó gà cúng phải là gà trống hoa, khỏe mạnh…

Cúng đêm giao thừa mang ý nghĩa tâm linh đối với người Việt do đó gà cúng phải là gà trống hoa, khỏe mạnh…

Cách cúng giao thừa đạt chuẩn

Trong quan niệm tín ngưỡng của người Việt, gà cúng đêm giao thừa thường lựa gà trống hoa, trống mới le te gáy, màu lông đỏ hay vàng đỏ, màu đơn thẳng đứng, mỏ vàng, chân vàng, chưa đạp mái.

Nên chọn gà ri hoặc gà thả vườn, gà chạy bộ, có mào đỏ tươi nhú cao đều nhau, lông mượt, nhanh nhẹn, da căng vàng ức đầy, chân nhỏ. Gà nặng từ 1,2 kg đến 1,5 kg là vừa đẹp. Quan niệm dân gian cho rằng gà trống là cầu nối giữa thế giới con người với thế giới thần linh, cũng là biểu tượng văn hóa thể hiện cho tín ngưỡng tôn sùng mặt trời.

Cách làm, luộc gà đúng cách

Gà mua khi mua về cắt dây trói chân, thả vào lồng 2-3 tiếng để gà đi lại cho máu không tụ ở chân.

– Cắt tiết gà: Sau khi vặt lông dưới tai gà, dùng dao sắc cắt một nhát thật khéo, không cắt quá sâu đứt cả cổ gà, ra ít tiết sẽ bị thâm đen. Hứng tiết vào bát cho thêm một chút nước cho xốp. Chú ý khi cắt tiết gà không nên cầm quá chặt ở phần đầu làm đầu gà sẽ bị đen do tụ máu. Khi gà chảy hết tiết mới bỏ vào chậu, nếu gà chưa chết hẳn sẽ giãy giụa khiến cánh gãy, đầu gà thâm đến khi bày biện sẽ không được đẹp mắt.

– Vặt lông: Nhúng gà vào nước nóng khoảng 70 độ C (pha 4 phần nước sôi 1 phần nước lạnh) nếu nước sôi 100 độ C, gà non dễ bị rách da. Nhổ sạch lông, bóc màng chân, bóc vỏ sát muối toàn thân để tẩy hết mùi của lông, rửa nhiều lần cho sạch.

– Mổ gà: Cắt đứt đoạn da ở diều, lôi diều và cuống họng ra, cắt ngang bụng dưới cách hậu môn 2-3 cm, vết cắt dài khoảng 4 cm, lấy nội tạng ra, khoét hậu môn để lòng rời khỏi thân gà. Sau đó làm lòng sạch để ráo nước.

– Tạo hình: Dùng lạt buộc cổ giữa hai cánh gà, định hình như khi đang còn sống sao cho cổ vươn cao, hai cánh xòe như cánh tiên, chân cài vào phía trong bụng cho gọn.

– Luộc gà: Chọn nồi sâu lòng, cho nước lạnh vào nồi ước lượng đủ ngập gà, đặt lên bếp nóng khoảng 50 độ C (để hạn chế nước trong thịt gà không bị tiết ra nước, giữ độ ngọt của thịt gà), cho muối, gừng, hành đập dập, rồi cho gà vào luộc. Không dùng nước nóng để luộc gà vì da gà sẽ bị bong trông không đẹp mắt.

Chú ý: Khi luộc nên để vung mở hé, đến khi nồi luộc sôi thì hạ lửa cho nước sôi lăn tăn và cho tiết vào luộc cùng. Nếu để lửa to trong suốt quá trình luộc sẽ khiến phần thịt ở đùi gà co lên, mất thẩm mỹ. Luộc tiếp khoảng 15 phút để gà chín đều và da vàng óng. Khi gà nổi lên, nước có nhiều váng béo thì dùng tăm xiên thử vào gà, nếu không có nước ứa màu đỏ thì gà đã chín. Khi gà chín, tắt bếp và để gà trong nồi khoảng 10 đến 15 phút mới vớt gà ra và cho luôn vào nồi nước lạnh. Làm như thế sẽ khiến gà không bị thâm và khô.

Cách bày gà trên bàn thờ đúng cách

Gà được sử dụng cúng đêm giao thừa mang nhiều ý nghĩa tâm linh đối với người Việt. Ảnh: Internet

Chú ý: Khi vớt gà ra nên để gàn nằm sấp. Có thể dùng củ nghệ giã nhỏ lấy nước, sau đó trộn với mỡ gà và quét lên thân gà cho vàng bóng, căng mượt để không bị thâm và nhăn nheo.

Đặt gà lên đĩa to, tháo dây và bày ngay ngắn, mỏ cài bông hoa hồng đỏ rực, lòng bày dưới bụng. Bày thêm một đĩa muối tiêu, chanh ớt thái mỏng và một ít lá chanh thái chỉ cho thêm phần hấp dẫn.

Theo ông Hà Thanh (Trung tâm Nghiên cứu cổ học Phương Đông – Liên hiệp Các hội khoa học kỹ thuật Việt Nam) chia sẻ trên Gia đình & Xã hội cho biết quan niệm của người Việt Nam nếu có được gà cúng như ý sẽ yên tâm đón một năm mới ngập tràn hành phúc, tốt đẹp “Với mâm cúng giao thừa nên đặt đầu gà quay ra đường để đón ngài Tân niên hành khiển đi qua (theo quan niệm dân gian thì mỗi năm Thiên đình lại thay toàn bộ quan quân trông nom việc hạ giới. Cúng Giao thừa là tiễn đưa quan quân cai quản năm cũ và đón quan quân cai quản năm mới- PV). Riêng gà đặt cúng trên ban thờ, quan niệm chung thường là đặt gà quay đầu vào trong bát hương với tư thế há miệng, chân quỳ, cánh duỗi tự nhiên. Tư thế này được coi là “con gà biết kêu, biết gáy, đang chầu”. Không đặt gà quay đầu ra, vì cho đó là gà “không chịu chầu”. Bày gà cúng nếu đặt đầu quay ra phía ngoài sẽ đẹp mắt hơn. Còn quay đầu vào trong thì phao câu chổng ra ngoài, không đẹp mắt. Nhưng đó chỉ là hình thức đẹp, chứ không có ý nghĩa gì”.

Hồng Hạnh (tổng hợp)